Տոնական թվեր
Month: Դեկտեմբերի 2020
Փաթիլը
Անծայրածիր տիեզերքում իրարանցում էր տիրում: Միլիոնավոր տարիների մեջ անթիվ պատահածը այս անգամ խելքահան էր արել բոլորին: Պատճառն այն էր, որ երբևէ եղած բոլոր ստեղծվածների մեջ ամենափխրունին երկրային ինչ-որ ուժ ստիպում էր թախծել…
Հրեշտակներից մեկը շտապելով խցկվեց անտես ամպի մեջ ու զգալով մոտեցող անիմանալի գոյն` ասաց.
-Տեր իմ, այսօր անցնում էի Քո հրապույր ամպերի վրայով և հանկարծ լսեցի այստեղի համար տարօրինակ ձայներ: Մոտենալով ուշադիր նայեցի և ի զարմանս ինձ` ջրերից շունչ առած մի Փաթիլ տեսա, որը լաց էր լինում, և հարցիս, թե ինչու է այսպես տխուր ու մոլոր և այն էլ այստեղ` երկնքում, որտեղ տխրությունը սկսվող ու տանող ուղիներ չունի, նա պատասխանեց.
-Ուզում եմ գնալ աշխարհ, երազում տեսել եմ մի արարածի այնքան~ քնքուշ ու բարի…
Հետո, Տեր իմ, մի պահ լռեց ու նորից թախանձեց.
-Ձյունաճերմակ իմ հրեշտակ, դու էլ ինձ նման պարզ ու թափանցիկ հոգի ունես` խնդրիր Բարձյալին թող ինձ ամուր թևեր պարգևի, որպիսզի դիմանամ վայրէջքին` ես պետք է տեսնեմ Նրան…
Եվ պատասխանը դղրդաց ամբողջ տիեզերքով մեկ ու լսեցին բոլորը` բարեհոգի հրեշտակից մինչ անվերջություն.
-ԹՈՂ ԳՆԱ~…
Բոլորը աստվածակերտ աստիճաններից հետաքրքրված աննախադեպ եղածից հավաքվել էին տեսնելու մի կերպ երևացող էակին…
Ամեն մեկն իր խորհրդով ցանկանում էր օգնել այս թախծող արարածին…
Աստղերն իրենց պատրաստակամությամբ Փաթիլին տվեցին իրենց կառուցվածքը, որովհետև լավ գիտեին, որ երկրում սիրում են նայել իրենց…
Քամիներին սանձողը խոստացավ հետևել նրա անվնաս վայրէջքին:
Իսկ Լուսինը երազկոտ լույսի հատիկներ ցողեց նրա երեսին…
Ճակատագիրը լրացնող եռակազմ ծերունին խոստացավ երկրում կարգավորել ժամն ու ժամանակը, ապա բոլորի սպասող զգայարանների ներքո անկեղծացավ.
-Մնացյալը, թե ինչ կլնի ինձ էլ հայտնի չէ…
Փաթիլը, ներկաների ուշադրությունից շոյված, սրտանց շնորհակալություն հայտնեց և ուրախ ողջույների տակ սլացավ երկիր…
Ճանապարհին նրան հանդիպող փաթիլները լսել էին տարածված լուրը և հարգալից դիմավորելով, մաղթանքներով ուղեկցում էին նրան…
Փաթիլը չգիտեր ինչպես հայտներ իր ուրախությունը-այո~ ներքև ու ներքև դեպի կյանք ու սեր…
Իսկ քամիները տանում էին նրան ամբողջ մեղմությամբ և արդեն նշմարելով երկրի մանրաշարժը հեռացան…
Ճակատագիրն էլ իր հերթին արեց այն, ինչ որ պետք էր…
Ու մի աղջնակ զմայվելով փետրվարյան գեղեցիկ ու, թերևս, այդ տարվա վերջին ձյունով` վազեց ներքև և զվարթացած սկսեց խենթանալ ու պար բռնել փաթիլների հետ…
Հանկարծ վեր նայեց ու ձյան հավաքի մեջ նկատեց մի լուսափայլ ու տարբերվող փաթիլի և հետևելով նրան` կանգ առավ…
-Ահա~ նա, -բացականչեց Փաթիլը ու անստեղծ` պայթող ուրախությունից մի քանի պտույտ գործելով հպվեց ու գգվեց պարզված ձեռքի ափին…ցանկացավ ասել ու պատմել, թե ինչքան~ երկար է եղել իր վայրէջքը, որովհետև սիրում էր…բայց չհասցրեց…
Աղջիկն իր տաք շնչով համբուրեց մեծ ու հրաշալի փաթիլը…հետո հաճույքից ժպտալով թափ տվեց ձեռքում մնացած ջուրն ու շարունակեց քայլել…
- Կարդա՛ Լևոն Շահնուրի «Փաթիլը» պատմվածքը: Անծանոթ բառերը գոյ-էակ, էություն. Թախանձել-խնդրել աղաչել
- Գրի՛ր պատմվածքի վերլուծությունը:Պատմվածքի վերլուծությունը այն էր, թե ինչպես է Փաթիլը իջնում ցած և հալչում։
- Պատմվածքից դո՛ւրս գրիր դարձվածքները: Խելքահան անել, ջրերից շունչ առած։
- Դուրս գրի՛ր նաև բարդ, ածանցավոր 5-ական բառ:
Բարդ բառեր-ամենափխրուն, ձյունաճերմակ, բարեհոգի, աստվածակերտ, լուսափայլ։
Ածանցավոր բառեր-անտես, անվնաս, անկեղծ, աննախադեպ, խենանալ։
English
EX. 2
1.Mike loves basketball.
2.My brother and I go to school at 8 o’clock.
3.Carlos plays the guitar very well.
4.We help our mum with the cooking.
5.I drink milk for breakfast.
6.My mum wears a uniform at work.
EX. 3
She does not speak Italian.
They do not go to school.
We do not swim very well.
He does not watch TV every day.
You do not live in England.
She doesn’t speak Italian.
They don’t go to school
We don’t swim very well.
He doesn’t watch TV every day.
You don’t live in England.
EX.4
Mr Jones doesn’t teach math.He teaches Art.
I don’t read comics.I read books.
The children don’t get up late. They get up early.
It doesn’t snow in summer. It snows in winter.
My brother doesn’t like fish. He likes chicken.
You don’t drink milk. You drink orange juice.
EX. 5
1.Does Mike get up early? Yes he does.
2.Does Mike get up late? He doesn’t.
3.`Do Pedro and Carmen play the guitar? Yes, they do.
4. Do Pedro and Carmen play the piano? No, they don’t.
5. Does Sara live in Paris? No, she doesn’t.
6. Does Sara live in Londen? Yes, she does.
7.Do you and Sean like oranges? Yes, we do.
8.Do you and Sean like apples? No, we don’t.
EX. 6
- Do you like chocolate?
- Does your best friend like football?
- Do you live in a big house?
- Do your friends listen to pop music?
- Do you watch TV every day?
- Do your friends play computer games?
EX. 7
- A-Mike always walks to school.
2. B-Does Alica usually go swimming on Sundays?
3. B-Emma often plays tennis on Fridays
4. A-Meera is always on time for work.
5.A-Paul never drives to work.
6.A-We sometimes go to theatre at the weekend.
EX. 8
1.John is never lete.
2.The children sometimes eat ice cream.
3.I often go to the cinema.
4.We seldem have lunch at a restaurant.
5.You are always polite to your teachers.
6. Katie often helps her mum.
7. The boys are sometimes funny.
8. Iven and I always do our homeworks.
9. Dad never washes his car.
10. Cara is usually very kind.
Պարապմունք 47
1․ Գտի՛ր ուղղանկյունանիստի ծավալը
6x5x7=210սմ
2․ Խորանարդի բոլոր կողերի երկարությունների գումարը 132 է: Գտի՛ր նրա ծավալը:
132:12=11սմ
11x11x11=1331սմ
3․ Խորանարդի նիստի պարագիծը 72 սմ է: Որքա՞ն է այդ խորանարդի ծավալը:
72:4=18սմ
18x18x18=5832
4․ Գտնել նկարում պատկերված պատկերի մակերեսը:
15×33=493sm
9×9=81sm
493+81=574
վարժություն 99
թափանցիկ, շրջիկ, մարտիկ,ասրտաճմլիկ,ճանճքշիկ,ճաշակ,ախորժակ,սահնակ,ընդունակ,մոլորակ,կտրուկ,
վարժություն100
Հիվանդ-հիվանդանոց
ծաղիկ-ծաղկանոց
մուկ-մկանոց
հայ-Հայաստան
նիստ-նստավայր
այբուբեն-այբբենարան
դաս-դասարան
դպիր-դպրոց
դարբին-դարբնոց
հյուր-հյուրանոց
զորք-զորանոց
ռուս-Ռուսաստան
գործ-գործարան
բրուտ-բրուտանոց
կույս-կուսանոս
ուզբեկ-Ուզբեկստան
հնդիկ-Հնդկաստան
թուփ-թփուտ
ծիրան-ծիրանենի
վարժություն101
Շատ դարեր առաջ Ասորեստանում մի իմաստուն մարդ էր ապրում:
մորու թփուտում մի առարկա էր թաքցրել:
Նա որոշել էր այդտեղ իր համար բնակարան կառուցել:
տունը դարձրել էս հավանոց:
Երեկոյան դարբնոցում կհանդիպենք:
Գետի ափին մի հյուղակ ուներ,որտեղ ապրում էր իր սիրելի կենդանու հետ:
իրենցփոքր գյուղակի փողոցներն ու այգիները հիշեց:
վարժություն102
Երևան-երևանցի
քաղաք-քաղքցի
Վան-վանեցի
Մուշ-մշեցի
Աշտարակ-աշտարակցի
Արտաշատ-արտաշատցի
Դվին-դվինցի
Կարս-կարսեցի
Գյումրի -գյումրեցի
Լոռի-լոռեցի
Ամերիկա-ամերիկացի
Նյու-Յորք-նյու-յորքցի
Լոնդն-Լոնդոնցի
սար-սարեցի
գյուղ-գյուացի
վարժություն103
ջրահարս,ծովանկար-ծովահարս,ջրանկար
ժանգապատ,արծաթագույն-ժանգագույն,արծաթապատ
հողածին,ջրաղաց-հողաղաց-ջրաղաց
զորագունդ,երկրամաս-զորամաս,երկրագունդ
վարժություն 104
ձեռագիր-ձեռ(ձեռք)+ա+գիր
գեղանկար-գեղ+ա+նկար
շրջազգեստ-շրջ(շուրջ)+ա+զգեստ
սիրահոժար-սիր(սեր)+ա+հոժար
դեղնակտուց-դեղն(դեղին)+ա+կտուց
հոդակապ-հոդ+ա+կապ
վարժություն105
ա)առևտուր
Русский язык
дом — домик
школа — школьник
учить — учител
волейбол — волейболист
теннис — теннисист
стол — столик
снег — снегурочка
сад — садик
ёж — ёжик
слон — слонёнок
дождь — дождик
груз — грузавик
гриб — грибо
звонить — звоно
дарить — подарок
работа- работник
сын — сынок
лес — лесок
Кто носит специальную форму и летает на самолете? пилот
Кто дрессирует дверей? тренер
Кто что-то налаживает? …
Кто чинит водопровод? слесарь
Кто стреляет из пулемета? …
Человек, который работает на радио или на телевидении… .
Он в школе самый главный…
Он проверяет и продает билеты в транспорте…
Он читает лекции для студентов или для ученых…
Он работает в школе- уителе
Он пишет рассказы, сказки, повести, романы…
Он спасает людей…
Он строит дома и другие здания…
Определите исходное слово: танкист — танк,
дириж-ер, пек-арь, жонгл-ёр, ток-арь, фигур-ист, оратор, слесарь, хокке-ист, архитект-ор, пах-арь.
Արևի մոտ
- Ավ. Իսահակյանի «Արևի մոտ» հեքիաթին նոր ավարտ հորինի՛ր:
Հեքիաթի նոր ավարտ
Երբ արթնացավ տղան հասկացավ, որ սա հենց իր կորցրած ընտանիքն է որը գտավ։ ամուր գրկեց իր մայրիկի և ապրեց նրա տաք գրկում։
- Հեքիաթից դո՛ւրս գրիր ան նախածանց ունեցող բառերը: Օրինակ՝ անգութ, անտուն, անտեր, Անվախ, անծանոթ
- Գրի՛ր տրված բառերի հոմանիշները:
Խրճիթ-տուն, տնակ
ճամփորդ-ուղևոր ուղեգնաց
հրճվանք-հաճույք
խավար-մութ, մթություն
անգութ-անխիղճ, չարասիրտ
ամուր-դիմացկուն, կայուն
- Գրի՛ր տրված բառերի հականիշները:
Քնքուշ-կոպիտ
խեղճ-հարուստ
վերելք-վայրէջք
Անվախ-վախկոտ
խավար-լույս
խրճիթ-ամրոց
Արևի մոտ
- Կարդա՛ Ավ. Իսահակյանի «Արևի մոտ» հեքիաթը:
- Հեքիաթից դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:
Ցնցոտի-մաշված շոր
Գունատ-գույնը գցած
Վերելք-վեր բարձրանալ
- Բնութագրի՛ր և նկարագրի՛ր տղային, հովվին:
Տղան որբ էր, խեղճ, գունատ, հովիվը բարի է, գթասիրտ, հոգատար
- Բացատրի՛ր վերնագիրը:
Քանի որ որբուկը չուներ մայրիկ և արևը նրան մոր պես ջերմացրեց դրա համար էլ վազեց արևի ետևից, որպեսզի րի նրան և ջերմանա նրա գրկում։
- Պատմվածքից դո՛ւրս գրիր բաղադրյալ (բարդ և ածանցավոր ) բառեր:
Բարդ և ածանցավոր բառեր. Մոտավոր, անտուն, անգութ, անցուդարձը, զարդարող, քարփներ, գիշերահավ, հաստատուն
Ուղղանկյունանիստի ծավալը
Ծավալ։ Ուղղանկյունանիստի ծավալը
1․ Որո՞նք են ծավալի հիմնական հատկությունները։
1.Հավասար մարմիններն ունեն հավասար ծավալներ։
- Եթե մարմինը տրոհվում է մասերի, ապա մարմնի ծավալը հավասար է նրա մասերի ծավալների գումարին։
2․ Ծավալի չափման ի՞նչ միավորներ գիտենք։ դմ, մ, Լ, սմ
3․ Ինչի՞ է հավասար ուղղանկյունանիստի ծավալը։
Ուղղանկյունանիստի ծավալը հավասար է նրա կողերի
Երկարությունների արտադրյալին։
4․ Ի՞նչ երկարություն ունի այն խորանարդի կողը, որի ծավալը 1սմ3 է։
1սմ։
5․ Գտե՛ք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա կողերն ենէ
3սմ, 5սմ, 6սմ=90սմ
8մ, 13մ, 9մ =936սմ
2մ, 5դմ, 10սմ=100սմ
4դմ, 7դմ, 12դմ= 336սմ
6․ Պատկերված մարմինները բաղկացած են 1սմ երկարությամբ կող ունեցող խորանարդիկներից։ Գտե՛ք այդ մարմինների ծավալները։
1 խորանարդ-10
2 խորանարդ — 9
7․ Ո՞ր ուղղանկյունանիստի ծավալն է ավելի մեծ՝ 17սմ, 15սմ, 14սմ կողեր ունեցողի՞նը, թե՞ 11սմ, 23սմ, 10սմ։
Ավելի մեծ է առաջինը`17սմ, 15սմ, 14սմ։
8․ Արտահայտե՛ք խորանարդ սանտիմետրերով․
12սմ=12000դմ3
5մ3 90դմ=5090դմ
9․Արտահայտեք խորանարդ դեցիմետրերով
17280000սմ=17280դմ
10․ Բենզակայանի
տեղավորվում է այնքան բենզին, որքան անհրաժեշտ է 120 մեքենայի՝ 60լ տարողությամբ բաքերը և 80 մեքենայի՝ 90լ տարողությամբ բաքերը լցնելու համար։ Որքա՞ն է պահեստամանի տարողությունը։ 14400լ
11․ Դասասենյակի բարցրությունը 3մ է, երկարությունը՝ 12մ, լայնությունը՝ 6մ։ Դասասենյակը նախատեսված է 27 աշակերտի համար։ Քանի՞ խորանարդ մետր օդ է բաժին ընկնում մեկ աշակերտին։
8մ
Տնային աշխատանք Հայոց լեզու 5
վարժություն.92
թութ-թթենի
կարմիր-կարմրավուն
փուշ-փշոտ
ոսկի-ոսկեղեն
տուն-տնավոր
գույն-գունավոր
կաթ(ն)-կաթնեղեն
խորհուրդ-խորհրդավոր
վարժություն 93.
Բ խմբի մասնիկները կանվանեմ՝վերջածանցներ,իսկ ա խմբի բառերը կանվանեմ պարզ բառեր:
վարժություն94
հետ-գետակ
կանչ-կանչել
լույս(լուս)-լուսավոր
գիր(գր)-գրել
սիրտ(սրտ)-սրտոտ
միտ-միտք
վարժություն 96
աստղ-աստղիկ
արկղ-արկղիկ
թիթեռ-թիթեռնիկ
թերթ-թերռիկ
գետ-գետակ
նավ-նավակ
դուռ-դռնակ
թռչուն-թռչնակ
խոզ-խոզուկ
գառ-գառնուկ
հայր-հայրիկ
մայր-մայրիկ
տատ-տատիկ
պապ-պապիկ
քաղցր-քաղցրիկ
անուշ-անուշիկ
որդի-որդիակ
տաք-
հարս-
վարժուփյուն 97
մկնիկ-մկ (մուկ)-նիկ
մայրիկ-մայր-իկ
շնիկ-շն(շուն)-իկ
փոքրիկ-փոքր-իկ
սրիունիկ-սիրուն-իկ
թիթեռնիկ-թիթեռն (թիթեռ)-իկ
ծիտիկ-ծիտ-իկ
մատիկ-մատ-իկ
գետակ-գետ-ակ
առվակ-առվ(առու)-ակ
որդյակ-որդյ(որդի)-ակ
գայլուկ-գայլ-ուկ
գառնուկ-գառն(գառ)-ուկ
ձագուկ-ձագ-ու
ձիուկ-ձի-ուկ
մարդուկ-մարդ-ուկ
պոչուկ-պոչ-ուկ
Հարութ Սարգսյանի բլոգ 