Ք.Ա IX դարում Վանա լճի ավազանում ձևավորվեց և հզորացավ Վանի թագավորությունը։
Ք.Ա 835-825-Սարդուրի I ։
Ք-Ա 830-ական թվականների վերջում- Սարդուրի I Վանա լճի
հարավ -արևելքում հիմնադրեց Տուշպա մայրաքաղաքը։
Ք-Ա 833 թվականին Սարդուրի I Տավրոսի լեռնաշղթայի հարավային
լանջերին հաղթանակ տարավ Ասորական Արքա,Սալմանասար III-ի դեմ։
Ք-Ա 825-810 թ Ինշպույնի արքա։
Ք-Ա 810-786 թվական Մենուա արքա։
Ք-Ա 786-764 Արգիշտի արքա։
Ք-Ա 782 թվական Արգիշտին հիմնադրում է Էրեբունի։
Ք-Ա 764-735 Սարդուրի II։
Ք-Ա 743 թվականին Ասորեստանի արքա Թիգլաթպալասա III հաջողվեց Սիրիայի տարածքում կասեցնել Սարդուրի II առաջխաղացումը դեպի հարավ։
Ք-Ա 714 թվականին Սարգոն II-ը կողոպտեց Արդինի Մուսասիր գլխավոր տաճարը։
Ք-Ա 685-645 Ռուսա II։
Ք-Ա VII դարում հայկական լեռնաշխարհի հարավ-արևմտյան մասում ձևավորվել է Հայկազուն Սկայորթու գլխավորությամբ։
Ք-Ա 612 թվականին Պարույր Հայկազնունին հռչակեց նոր թագավորություն։