Category: Մայրենի
Սպիտակ ջրաշուշանի առաջադրանքներ
Առաջադրանքներ
1․ Դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր։
2․ 5-6 նախադասությամբ գրավոր պատմի՛ր հեքիաթը։
Հեքիաթը՝ բնության երևույթների մասին է՝ Աստղերի և լուսնի։Որ լուսինը ղեկավարում է աստղերին և հրամայում,որ երկիր իջնելուց շուտ վերադառնան,որպեսզի չայրվեն արևի ճառագայթներից,սակայն մի օր մի աստղ իջնում է հնդիկների ճամբար,և մչնչ օրևս փայլում է լճում որպես ջրաշուշան
3․ Ո՞րն է հեքիաթի արժանիքը (արժանիքները): Ընտրե՛ք տարբերակներից մեկը (մի քանիսը) և հիմնավորե՛ք։ Որոնք չեք ընտրում, հիմնավորե՛ք՝ ինչո՛ւ չեք ընտրում։
• Սյուժեն հետաքրքիր է։
• Պատկերավորման միջոցները շատ են։
• Արտահայտված գաղափարը հետաքրքիր է։
• Պատմելու ոճը հետաքրքիր է։
• Հեքիաթի կերպարները ամբողջական են և համոզիչ։
• Հեքիաթում տեղեկատվություն կա հդկացիների կյանքից։
• Հերոսները անձնավորված են, և դա հետաքրքիր է դարձնում հեքիաթը
4․ Սա պատմություն էր ջրաշուշանի մասին։ Օգտագործելով պատկերավորման միջոցներ՝ մի այլ պատմությո՛ւն հորինեք բնության որևէ երևույթի, ծառի, ծաղկի, կենդանու, թռչունի կամ ինչի մասին ուզում եք։
Հեռավոր մի գյուղում, ապրում էր մի ծերունի, որը երբեք չէր տեսել ձյուն, ու չէր հավատում, որ այն գոյություն ունի։ Ծերունին ուսուցիչ էր գյուղի դպրոցում։ Ու մի անգամ, երբ տրվել էր առաջադրանք ձմռան մասին, ուսուցիչը բարձրաձայնում է, որ նա երբեք չի տեսել ձյուն ու չի հավատում։ Աշակերտները զարմանում են, ու ինչ որ չափով էլ զվարճանում, թե ոնց կարելի է այսքան ժամանակ տեսնել ու չհավատալ դրան։ և ձմռան մի առավոտ, երբ աշակերտները շտապում են դպրոց, ականատես են լինում մի զվարճալի տեսարանի։ Բացելով դասարանի դուռը՝ տեսնում են, որ իրենց ուսուցիչը սառցահարվել է։ և այդ օրվանից նրան անվանում են սառցե ուսուցիչ։
Գործնական քերականություն
Տեքստը պատմի՛ր՝
ա) ռեստորանում աշխատող ամստերդամցի դպրոցականի անունից,
Ամստերդամում կա մի ռեստորան: Այնտեղ աշխատում են ինձ նման դպրոցականները: Այդ ռեստորանի հաճախորդները միյայն երեխաներն են . ո`չ մի մեծահասակ: Մենք աշխատում ենք միայն շաբաթ և կիրակի օրերը որովհետև մենք մյուս օրերին դպրոց պետք է գնանք:
բ) ռեստորանի հաճախորդ դպրոցականի անունից,
ես գիտեմ, որ Ամստրեդամում կա մի ռեստորան: Ռեստորանում միայն երեխաներն ենաշխատում, և հաճախորդներն էլ միայն երեխաներ են. ո՛չ մի մեծահասակ: Այդռեստորանն աշխատում է միայն շաբաթ և կիրակի օրերին, որովհետև այնտեղաշխատող երեխաները մյուս օրերին դպրոց են գնում
Ամստերդամում կա մի ռեստորան: Այնտեղ աշխատում են ինձ դպրոցական երեխաները: Այդ ռեստորանի հաճախորդներն միայն մեզ նման փոքրիկներն են: Այնտեղ աշխտում են շաբաթ և կիրակի օրերը որովհետև միյուս օրերը նրանք դպրոց են գնում :
գ) քո անունից (վերաբերմունք արտահայտելով):
Ամստերդամն աշխարհի միակ քաղաքն է երևի, որտեղ մանկական ռեստորան կա: Ռեստորանում միայն երեխաներն են աշխատում, և հաճախորդներն էլ միայն երեխաներ են. ո՛չ մի մեծահասակ: Այդ ռեստորանն աշխատում է միայն շաբաթ և կիրակի օրերին, որովհետև այնտեղ աշխատող երեխաները մյուս օրերին դպրոց են գնում:
2. Տեքստը կարդա´ և փոխադրի´ր նկարագրված բույսի մոտ պատահաբար հայտնված մի թռչնակի անունից: Տեքստը փոքրիկ պատմվածքի վերածիր՝ նկարագրելով թռչնակին, նրա խոհերը, անհանգստությունները, զարմանքը, երկխոսությունները ծաղկի հետ և այլն:
Պարագվայում մի բույս կա, որր կարող է հազալ ու փռշտալ: Բավական է, որ բույսի տերևներին մի քիչ փոշի նստի, և տերևը նախ գունաթափվում է, ապա՝ կարմրում, հետո սկսում է ցնցվել և փռշտոց հիշեցնող ձայներ հանել: Եթե փոշին շատ է լինում, բույսը հազից ասես խեղդվում է, և ձայնը մի քանի քայլ հեռվում հազիվ է լսվում: Ի վերջո, նրա բոլոր ծակոտիներից մանր շիթերով ջուր է դուրս ցայտում, որն այնքան է թրջում տերևները, մինչև որ փոշուց մաքրվում են:
Մի ծաղիկ կար ես նրա մոտով թռչու էի և փոշի բարձրացավ նա գունաթափեց հեո կարմրեց սկսեց ցնցվել փռշտալու նման ձայն հանեց ես վախեցա վախից քարացել էի նա հորանջեց և ասաց ինչու փոշի արեցիր ես չգիտ էի որ ծաղիկները փռշտում էին կներեկ։
Մայրենի
1․ Դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր։
2․ 5-6 նախադասությամբ գրավոր պատմի՛ր հեքիաթը։Հեքիաթը մի աստղների մասին էր, որոնք ուզում էին մոտիկանալ երկրին։Բայց նրանց գլախվորը Լուսինը չէր թողում, որ նրանք մոտիկանաին երկրին։Մի օր Լուսինի տրամադրությունը լավ էր և նա նրանց թողեց,որ նրանք դուրս գան աշխարհին մոտիկ։ԵՎ սգուշացրեց, որ պետք չէ արևի ճառագայթները նրանց մոտիկանան։
3․ Ո՞րն է հեքիաթի արժանիքը (արժանիքները): Ընտրե՛ք տարբերակներից մեկը (մի քանիսը)։
- Սյուժեն հետաքրքիր է։
- Պատկերավորման միջոցները շատ են։
- Արտահայտված գաղափարը հետաքրքիր է։
- Պատմելու ոճը հետաքրքիր է։
- Հեքիաթի կերպարները ամբողջական են և համոզիչ։
- Հեքիաթում տեղեկատվություն կա հդկացիների կյանքից։
- (Հերոսները անձնավորված են, և դա հետաքրքիր է դարձնում հեքիաթը։)
4․ Սա պատմություն էր ջրաշուշանի մասին։ Օգտագործելով պատկերավորման միջոցներ՝ մի այլ պատմությո՛ւն հորինեք բնության որևէ երևույթի, ծառի, ծաղկի, կենդանու, թռչունի կամ ինչի մասին ուզում եք։
Հայոց լեզու Թարգմանություն
Вызов
Притча в изложении Ошо
Немножко борьбы — это то, что нужно. Вы станете только богаче через бурю, молнию, гром — так же, как через радость и счастье.
Это древняя притча, должно быть очень древняя, потому что Бог ещё жил на земле в те дни. Однажды пришёл человек, старый фермер, и сказал:
— Послушай, Ты, может быть, и Бог и, может, Ты и создал мир, но одно я должен Тебе сказать: Ты не земледелец. Ты не знаешь даже азов фермерства. Тебе необходимо поучиться немного.
— Что ты предлагаешь? — спросил Бог.
— Дай мне один год, и пусть всё происходит, как я хочу, и увидишь, что получится. Бедности не станет.
Бог согласился и дал фермеру один год.
Естественно, фермер просил самого лучшего, он думал только о лучшем: ни буря, ни гром, ничего опасного для урожая. Фермер получал всё нужное, всё благоприятное и был счастлив. Пшеница росла очень высокой! Если он хотел солнца — было солнце, когда он хотел дождь — шёл дождь, и ровно столько, сколько он хотел. В этом году всё было правильно, всё было математически точно. Пшеница выросла такой высокой!
И вот фермер пришёл к Богу и сказал:
— Смотри, в этот раз урожай будет такой, что даже если в течение 10 лет люди не будут работать, то еды хватит.
Но когда урожай был убран, зёрен в пшенице не оказалось.
Фермер был несказанно удивлён. Он спросил Бога:
— Почему так случилось? Что я делал неправильно?
Бог сказал:
— Потому что не было возражения, не было конфликта, не было трения, потому что ты устранил всё плохое, твоя пшеница осталась пустой. Немножко борьбы было бы в самый раз. Бури необходимы, гром и молния нужны. Они пробудили бы душу пшеницы.
Эта притча имеет огромный смысл. Если ты только счастлив, и счастлив, и счастлив, счастье теряет своё значение. Это так, словно некто пишет белым мелом на белой стене: никто не сможет прочесть написанное. Ночь также необходима, как день. И дни отчаяния также важны, как дни радости. Это и называется осознанием. И медленно, постепенно, когда ты заметишь ритм жизни, ощутишь ритм двойственности, ритм противоположностей — ты перестанешь спрашивать. Ты обретёшь тайну! Живи в этой тайне, и однажды ты будешь удивлён — какое великое благословение жизни! Как много существования, бытия прольётся на тебя в каждый миг! Даже отчаяние, печаль очистятся. Не то, чтобы печаль не пришла, она придёт, но она уже не будет твоим врагом. Ты с ней подружишься, потому что будешь видеть её пользу. Ты сможешь увидеть её красоту, ты сможешь понять, почему она есть и почему порой она необходима.
ԹԱՐԳՄԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Մի փոքր պայքար է պետք: Դուք միայն կհարստանաք փոթորկի, կայծակի, ամպրոպի, ինչպես նաև ուրախության և երջանկության միջոցով։
Դա հին առակ է, պետք է շատ հին լինի, քանի որ Աստված դեռ ապրում էր երկրի վրա այդ օրերին: Մի օր մի մարդ եկավ, մի ծեր հողագործ, և ասաց.
«Լսիր, գուցե դու Աստված ես, և գուցե դու ես ստեղծել աշխարհը, բայց ես պետք է քեզ մի բան ասեմ՝ դու ֆերմեր չես։ Դուք նույնիսկ չգիտեք հողագործության հիմունքները: Պետք է մի քիչ սովորել։
- Ինչ եք առաջարկում? Աստված հարցրեց.
«Ինձ մեկ տարի տվեք, և թող ամեն ինչ լինի այնպես, ինչպես ես եմ ուզում, և տեսնեմ, թե ինչ կլինի: Աղքատություն չի լինելու.
Աստված համաձայնեց և հողագործին մեկ տարի տվեց:
Բնականաբար, գյուղացին խնդրում էր լավագույնը, նա մտածում էր միայն լավագույնի մասին՝ ոչ փոթորիկ, ոչ ամպրոպ, ոչ մի վտանգավոր բան բերքի համար։ Ֆերմերը ստացավ այն ամենը, ինչ անհրաժեշտ էր, ամեն ինչ բարենպաստ էր, և նա երջանիկ էր: Ցորենը շատ բարձրացավ։ Եթե նա արև էր ուզում, արև կար, երբ անձրև էր ուզում, անձրև էր գալիս և այնքան, որքան ուզում էր: Այս տարի ամեն ինչ ճիշտ էր, ամեն ինչ մաթեմատիկորեն ճշգրիտ էր։ Ցորենն այնքան բարձրացավ։
Եվ այսպես, հողագործը մոտեցավ Աստծուն և ասաց.
«Տեսեք, այս անգամ բերքն այնպիսին է լինելու, որ եթե մարդիկ 10 տարի էլ չաշխատեն, ուտելիքը բավական կլինի։
Բայց երբ բերքը հավաքվում էր, ցորենի մեջ հացահատիկ չկար։
Ֆերմերը աննկարագրելի զարմացած էր. Նա հարցրեց Աստծուն.
-Ինչու՞ այդպես եղավ։ Ի՞նչ եմ սխալ արել։
Աստված ասաց.
«Որովհետև առարկություն չկար, կոնֆլիկտ չկար, շփում չկար, քանի որ բոլոր վատ բաները վերացրեցիք, ձեր ցորենը դատարկ մնաց։ Մի փոքր պայքարը ճիշտ կլինի: Փոթորիկներ են պետք, ամպրոպ ու կայծակներ են պետք։ Ցորենի հոգին կարթնացնեին։
Այս առակը մեծ նշանակություն ունի. Եթե դու միայն երջանիկ ես ու երջանիկ ու երջանիկ, երջանկությունը կորցնում է իր իմաստը։ Կարծես ինչ-որ մեկը սպիտակ կավիճով գրում է սպիտակ պատի վրա՝ ոչ ոք չի կարող կարդալ գրվածը։ Գիշերը այնքան անհրաժեշտ է, որքան ցերեկը։ Իսկ հուսահատության օրերը նույնքան կարևոր են, որքան ուրախության օրերը։ Սա այն է, ինչ կոչվում է իրազեկում: Եվ դանդաղ, աստիճանաբար, երբ նկատես կյանքի ռիթմը, զգաս երկակիության ռիթմը, հակադրությունների ռիթմը, կդադարես հարցնել։ Դուք կստանաք գաղտնիքը: Ապրեք այս առեղծվածի մեջ և մի օր կզարմանաք. ինչ մեծ օրհնություն է կյանքը: Որքա՜ն գոյություն, էություն ամեն պահ կթափի քեզ վրա։ Նույնիսկ հուսահատությունը, տխրությունը կմաքրվի: Այնպես չէ, որ տխրությունը չի գա, կգա, բայց այլևս քո թշնամին չի լինի: Դուք կընկերանաք նրա հետ, քանի որ կտեսնեք նրա օգտակարությունը։ Դուք կկարողանաք տեսնել նրա գեղեցկությունը, կկարողանաք հասկանալ, թե ինչու է այն այնտեղ և ինչու է երբեմն դա անհրաժեշտ։
Ժայռից մասուր է կաթում
Ժայռից մասուր է կաթում,
Կարմիր սարսուռ է կաթում,
Ձորում մշուշ է:
Առուն մասուր է տանում,
Կարմիր սարսուռ է տանում,
Ի՜նչ էլ աշխույժ է:
Առուն բարի է այնպես,
Հասկանալի է այնպես,
Այնպես անուշ է:
Նա երկնչում է քարից,
Բայց երբ թռչում է քարից,
Ահռելի ուժ է:
Առուն ինչպես կլռի,
Սերս եկել է ջրի,
Ձեռքինը կուժ է:
Առուն մասուր է տանում,
Կարմիր սարսուռ է տանում,
Աշուն է, ուշ է:
Առաջադրանքներ
1․ Անծանոթ բառերը դո՛ւրս գրիր և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր։
2․ Դո՛ւրս գրիր այն պատկերները, որոնք հուշում են, որ աշուն է ներկայացված։
Առուն մասուր է տանում,
Կարմիր սարսուռ է տանում,
Աշուն է, ուշ է:
3․ Բնության ո՞ր երևույթն է իբրև անձ ներկայացված (անձնավորված)։
Առուն
4․ Տրված փոխաբերությունը բացատրի՛ր․
Ժայռից մասուր է կաթում․․․
5․ Փոխաբերական իմաստով գործածված արտահայտություն գտի՛ր։
Ժայռից մասուր է կաթում,
Կարմիր սարսուռ է կաթում
6․ Նկարի՛ր կամ պատկերացրո՛ւ մի նկար՝ բանասեղծությունը ձևավորելու համար։ Պատմի՛ր այդ նկարը։
Գործնական քերականություն
1.Հոլովի՛ր պայուսակ, մայր, գարուն բառերը։
Ուղղական (ո՞վ, ի՞նչ)գարուն
Սեռական (ո՞ւմ, ինչի՞)մայր
Տրական (ո՞ւմ, ինչի՞ն)մայր
Բացառական (ումի՞ց, ինչի՞ց)մայր
Գործիական (ումո՞վ, ինչո՞վ)պայուսակ
Ներգոյական (ո՞ւմ մեջ, ինչո՞ւմ, ինչի՞ մեջ)պայուսակ
2. Առանձնացրո՛ւ նախադասությունները, կետադրի՛ր։ Վերլուծի՛ր ստացված առակը։
Ձուկը գնաց տարբեր իմաստունների մոտ։ Նրանցից մեծ մասն ասելիք չուներ, բայց նրանք ամեն տեսակ անհեթեթություններ էին ասում, որպեսզի հիմարների աչքերում մեծ ուսուցիչներ երևային։ Այդ ձկներից մեկն ասաց, որ օվկիանոսին հասնելու համար պետք է աշխատել անթերի լողացող ձկների, ութնապատիկ ճանապարհի առաջին աստիճանին դիրք զբաղեցնել։ Մյուս գուրու ձուկը սովորեցրեց, որ օվկիանոս տանող ճանապարհը պայծառատես ձկների աշխարհների ուսումնասիրություններում կգտնի։ Երրորդն ավելացրեց միակ միջոցը անընդհատ կրկնելն է ռամ-ռամ-ռամ։ Միայն այդ դեպքում կբացվի ճանապարհը։ Հոգնելով տարբեր ուսմունքներից` ձուկը լողաց ջրիմուռներում հանգստանալու և այնտեղ նա հանդիպեց մի ծեր , ոչ մի բանով աչքի չընկնող ձկան։ Նա ասաց ձուկ-պրպտողին.
-Հիմարի~կ, օվկիանոսը, որը դու փնտրում ես, քո շուրջ է, դու էլ ես օվկիանոսի մի մասը, չնայած որ չես նկատում դա, այն քո մեջ է , քո շուրջ, և դու նրա սիրելի մասնիկն ես։
3. Առանձնացրո՛ւ այն բառերը, որոնք ժխտական նախածանց ունեն:
Անարվեստ, անդեմ, անդուռ, անիվ, անսիրտ, անահ, անուշ, անմահ, անուն, դժողք, դժգոհ, դժբախտ, դժնի, դժկամ, ապագա, ապարդյուն, ապերախտ, ապուր, ապաշնորհ, ապուշ, ապտակ, տարի, տկար, տհաճ, տպել, տգեղ, տխուր, չամիչ,չտես, չկամ,չարիք։
Արվեստ,դուռ,սիրտ,ահ,մահ,գոհ։
4․Թարգմանի՛ր Օշոյի առակը։ Ներկայացրո՛ւ կարծիքդ առակի մեջ արտահայտված գաղափարի մասին:
ОБ УМЕНИИ БЫТЬ БЛАГОДАРНЫМ
На полке стоял маленький глиняный кувшинчик для воды. В углу комнаты на кровати лежал больной, томимый жаждой. «Пить! Пить!..» — поминутно просил он. Но он был совсем один, и некому было помочь ему. Мольба больного была так жалобна, что кувшинчик не выдержал. Сострадание переполняло его. Прилагая невероятные усилия, он подкатился к постели больного, остановившись возле самой его руки. Больной открыл глаза, и взгляд его упал на кувшинчик. Собрав все свои силы, человек взял кувшинчик и прижал его к горячим от жара губам. И только теперь он понял, что кувшин пуст! Собрав последние силы, больной швырнул кувшинчик об стену. Тот разлетелся на бесполезные куски глины.
Помните о благодарности — никогда не превращайте в куски глины тех, кто стремится вам помочь, даже если их попытки тщетны․
BJT ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ.
Դաշտում ջրի համար կավե փոքրիկ կաթսա կար։ Սենյակի անկյունում հիվանդ տոմահավիկը պառկած էր մահճակալի վրա։ «Խմի՛ր։ Ափսոս,- արագ հարցրեց նա: Բայց նա ամբողջովին անհետացավ, և ինչ-որ մեկը օգնեց նրան։ Հիվանդի խնդրանքն այնքան ցավալի էր, որ խոհարարը չպատասխանեց։ Կարեկցանքը պատեց նրան։ Անհավատալի ուժով նա կառչեց հիվանդների մահճակալներից՝ միայն ձեռքերով կառչած գնացքից։ Հիվանդը բացեց աչքերը և ժպտալով նայեց նրան։ Ամբողջ ուժերս հավաքեցի, մի մարդ քշեց մի բիձա ու վիրավորեց իր էգոն, այրվեցի վշտից։ Ու էնքան կերավ, ի՜նչ բոզի։ Վերջին ուժերս հավաքեցի, հիվանդ սկյուռը պտտվեց պատի շուրջը։ Բոլորը թռան անպետք կավե ամանների մեջ։
Հիշեք երախտագիտությունը. երբեք մի դիմեք կավե կավի տեխնիկայի, որը ձգտում է օգնել ձեզ, նույնիսկ երբ խոսքը վերաբերում է ձեր սիրելի ուտեստներին:
Այնպես ուզում եմ, որ
Ամեն բացվող առավոտ,իր հետ բերում է նոր կյանք,նոր օրվա սկիզբ։Այնպես ուզում եմ,որ այդ առավոտները բացվեն խաղաղ,որ մարդիկ արթնանան խաղաղ,ու ապրեն իրենց օրը խաղաղ երկնքի տակ։Վերջին ժամանակներս մարդիկ չեն ժպտում,ամեն օր տխրություն է ու թախիծ։Այնպես ուզում եմ,որ այդ դեմքերը միշտ փայլեն,ամեն բացվող առավոտ նայեն արևին, ու ժպտան միմյանց։Ուզում եմ,որ մանուկները միշտ անհոգ լինեն,ու թող լռեն բոլոր զենքերը,որ մանուկները ընտանիք ունենան,իրենց ծնողները միշտ գրկեն իրենց։Այնպես ուզում եմ որ մարդիկ բարիանան,չնախանձեն մեկը մյուսին,չչարանան։Երեևի դժվար կյանքն է նրանց դրդում այդ արարքներին,բայց ես վստահ եմ ,որ բարին մի օր անպայման կհաղթի ,ու մարդիկ իրար մեջ կտեսնեն միայն լավը։
Գործնական քարականություն
1.Հոլովի՛ր աթոռ, քույր, մարդ բառերը։
Ուղղական (ո՞վ, ի՞նչ)աթոռ
Սեռական (ո՞ւմ, ինչի՞)մարդ
Տրական (ո՞ւմ, ինչի՞ն)քույր
Բացառական (ումի՞ց, ինչի՞ց)մարդ
Գործիական (ումո՞վ, ինչո՞վ)աթոռ
Ներգոյական (ո՞ւմ մեջ, ինչո՞ւմ, ինչի՞ մեջ)աթոռ
2. Առանձնացրո՛ւ անձնանիշ և իրանիշ գոյականները:
Գունդ, գնդապետ, գնդացիր, Եգիպտոս, եգիպտացի, եգիպտացորեն, թիզ, թզուկ, ձիակառք, կառապան, վաճառատուն, վաճառական, ուղեվարձ, ուղևոր, վերելք, վիրաբույժ, հնդկացի, հնդկացորեն, հայ, Հայաստան, դերբայ, դերասան, հացաբույս, հացթուխ, խոհարար, խոհանոց, լրագիր, լրտես, հետախույզ, հետևանք:
3. Առանձնացրո՛ւ թանձրացական և վերացական գոյականները:
Երամ, հույս, կասկած, պատիվ, վերարկու, ճաշակ, ճաշ, կարոտ, ծխախոտ, գութ, նախանձ, երաժիշտ, բնավորություն, քար, արձագանք, ծառ, հուշ, հուշարձան, վախ, նկար, բողոք, դասագիրք:
4.Ածանցների օգնությամբ հասարակ գոյականները դարձրո՛ւ անձնանուններ:
Լույս-լուսինե
լեռ-Լեռնիկ
գառ-Գառնիկ
թագ-Թագուհի
նազ-Նազելի
վարս-Վարսինե էր
վարդ-Վարդուհի
ցող-Ցողիկ
սաթ-Սաթեն
խաչ-Խաչատուր
Օրինակ՝ լեռ-Լեռնիկ, Լեռնուհի:
5.Առաջին շարքի գոյականների հոմանիշները գտի՛ր երկրորդ շարքում և գրի՛ր կողք կողքի:
ա. սարսափ, ավարտ, գրոհ, տանջանք, ծիծաղ, որոշում:
բ. հարձակում, տառապանք, քրքիջ, ահ, վճիռ, վերջ:
Սարսափ,ահ
Ավարտ,վերջ
Գրոհ,հարձակում
Տանջանք,տառապանք
Ծիծաղ,քրքիջ
Վճիռ-որոշում
ա. հոտ, բողոք, հռչակ, ցավ, վախ, զայրույթ:
բ. համբավ, կսկիծ, ցասում, գանգատ, բույր, երկյուղ:
Հոտ-բույր
Բողոք-գանգատ,
Հռչակ-համբավ
Ցավ- կսկիծ
վախ-երկյուղ
Զայրույթ-ցասում
6.Յուրաքանչյուր շարքից վերցրո՛ւ մեկական գոյական և կազմի՛ր վեց բարդ գոյական:
ա. գիր, քաղաք, ծով, որս, լեռ, զարկ:
բ. նկար, շղթա, սեղան, երակ, պետ, գող:
Գիր,սեղան-գրասեղան
Քաղաք,պետ-քաղաքապետ
Ծով,նկար-ծովանկար
Որս,գող-որսագող
Զարկ,երակ-զարկերակ
Լեռ,շղթա-լեռնաշղթա
ա. մայր, պատկեր, ավազակ, ճակատ, գինի, պար:
բ. սրահ, մարտ, գործ, խումբ, պետ, տուն:
Մայր,պետ-մայրապետ
Պատկեր,սրահ-պատկերասրահ
ավազակ,խումբ-ավազակախումբ
Ճակատ,մարտ-ճակատամարտ
Գինի,գործ-գինեգործ
Պար,տուն-պարատուն
7. Առաջին շարքի գոյականներից և երկրորդ շարքի վերջածանցներից հնարավոր բոլոր տարբերակներով կազմի՛ր ածանցավոր գոյականներ:
ա. արհեստ, խմոր, թագ, գազան, հավաք, հեծանիվ, որս, զինվոր, դատ, ճանապարհ, բառ, ներկ, առևտուր, երշիկ, խորհուրդ:
բ. -անոց, -ական, -արար,- որդ, -ավոր, -արան, -եղեն:
8.Տրված գոյականների հոլովված ձևերը դարձրո՛ւ ուղիղ:
Երկնքի, ծերունու, տան, քրոջ, տարվա, առվի, մարդու, խմբում, սրտից, մոր, ծաղկով, փշատենու, գարնան, կավճով, վշտից, մանկության, պատվով, տիրոջ, շարժման, ամուսնու, թփի, արյան, հաշվից, աշնան, անկյան, կնոջից, քեռու, որդու, ձյան, ձկան, գրկից, աղավնու, գրքում, շան:
Օրինակ՝ երկնքի-երկինք, ծերունու-ծերունի:
Մայրենի
Ապրիլի 5
Դասարանում
Կարդա՛լ Ղազարոս Աղայանի «Հնարագետ ջուլհակը» ավանդությունը։
Առաջադրանքներ
1․ Դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը և բացատրի՛ր։
Թալիսման- կրողին կամ ունեցողին երջանկություն՝ հաջողություն բերելու
Ծպտված- թաքնված
Ջուլհակ- կտավագործ
Ճախարակ- ծիծեռնիկ
Ակոս- փորակ
Զորեղ-ուժեղ,հզոր
2․ Դո՛ւրս գրիր այն հատվածները, որտեղ երևում է ժողովրդի վերաբերմունքը դերվիշի արարքների նկատմամբ։
3․ Գտի՛ր այն հատվածները, որտեղ երևում է, որ թագավորը․
ա) խելացի է
բ) արհեստասեր է
4․ Գտի՛ր հատվածներ, որտեղ երևում է ջուլհակի հնարամտությունը
ա) գործում
Ջուլհակի աջ ու ձախ կողմին մի-մի օրորոց կար դրված։ Երբ որ նա սկսեց գործել՝ օրորոցներն էլ սկսեցին օրորվիլ տանիքի ինքնաշարժ եղեգի պես։ Օրորոցում եղած երեխաները ծերունու թոռներն էին, որոնց մայրերը, տան մի անկյունում նստած՝ ճախարակով բամբակ էին մանում կտավի համար։ Իր հարսներին գործից չգցելու համար հնարագետ ջուլհակը տանիքի եղեգից մի թել էր կապել, թելի մեկ ծայրը փաթաթել կտավի սանրին, որ իր տարուբերվելովը շարժում էր եղեգը։ Օրորոցներից նմանապես թելեր ուներ կապած, որոնց հակառակ ծայրերը իր աջ ու ձախ մատներին էր փաթաթել։ Աջ ձեռքով մաքուքը[3] նետելիս՝ աջ կողմի օրորոցն էր օրորվում, ձախով նետելիս՝ ձախ կողմինը։ Այսպիսով, նա մեկ անգամից երեք գործ էր կատարում։
բ) խոսքում
— Ո՛ղջ լինի թագավորը,— ասաց ջուլհակը։— Այս մարդը մի խելագար դերվիշ է։ Երևակայել է, որ ինքը մի շատ զորեղ իմաստուն մարդ է և կարող է մեր ամբողջ աշխարհքին տիրել։ Իր քաշած շրջանով ուզում էր մեզ հասկացնել, թե իրա՛նն է բոլոր մեր երկիրը։ Ես չուզեցա հասկացնել նրան, որ այդ խելագարություն է, այլ՝ կես արի մեջտեղից, որով ուզեցա ասել՝ թե կեսն էլ իմն է։ Նա բարկացավ և իր սոխով ինձ պատերազմ հայտնեց կամ ուզեց ասել՝ մեր մեջ դառնություն կծագի, կռիվ կլինի։ Ես էլ իմ սխտորով հասկացրի նրան, որ ես փախչող չեմ, թեկուզ կռվից էլ վատթար բան պատահի։ Նա կորեկով ինձ սպառնաց, որ իր զորքերն անհամար են։ Ես էլ իմ հավով ցույց տվի, որ ահա՛ այսպես կջարդեմ ես քո անհամար զորքը։ Դրա վրա նա տեսավ, որ է՛լ չի կարող մեզ վախեցնել, փախավ-գնաց…
5․ Ի՞նչ վերաբերմունք ունեն դերվիշի նկատմամբ․
ա) ժողովուրդը
բ) գիտնականները
գ) ջուլհակը
6․ Ի՞նչ վերաբերմունք ունես դու դերվիշի նկատմամբ։
7․ Գտի՛ր տողեր, որտեղ երևում է ջուլհակի վերաբերմունքը գիտնականների նկատմամբ։
— Վարպե՛տ եղբայր, կարող չե՞ս արդյոք մի պատասխան տալ մեր տարօրինակ հյուրին, որ ժողովրդի վրա սարսափ է տարածել,— ասացին գիտնականները և պատմեցին դերվիշի դեպքը, որ էր արդեն հայտնի էր ջուլհակին։
— Ինչո՞ւ չէ… կարող եմ… բայց մեծ ծախք կպահանջվի դրա համար։ Պետք է ձեռք բերել մի կախարդական գավազան, մի անմահական սխտոր և մի ոսկի ձու ածող հավ։
Հարութ Սարգսյանի բլոգ 