Month: Ապրիլի 2021

Հայոց պատմության ոսկեդար

• Ինչու՞ են 5֊րդ դարն անվանում Ոսկեդար։Որովհետև այդ ժամանակ է,որ պատմագրությունը,փիլիսոփայությունը,կրոնական գրականությունը զարգացում են ապրում։Դա 405 թվականին է լինում,որ գրելու գյուտի ժամանակաշրջանն է,և քրիստոնեությունն է տարածվում Թադեոս,և Բարդուղիմեոս առաքյալների միջոցով։
• Տեղեկություններ գրի՛ր Մեսրոպ Մաշտոցի և Սահակ Պարթևի մասին։Մեսրոպ Մաշտոցը,հայկական գրերի ստեղծողն է,հայ գրության,հայագիր դպրոցի հիմնադիր և հայերի առաջին ուսուցիչ,Լուսավորիչ,մշակութային-հասարակական գործիչ, Հայ,Առաքելական եկեցու վարդապետ։Ծնվել է 362- թ, մ.թ Տարոն գավառում,մահացել է 440-թ փետրվարի 17-ին Վաղարշապատում,թաղված է Օշականում։Սահակ Պարթևը աջակցել է Մեսրոպ Մաշտոցի Հայ գրերի ստեղծման և տարածման գործում։Նրա օրով ստեղծվել են հայկական գրերը, և հայերեն թարգմանվել Աստվածաշունչը։ՍահակՊարթևը Մամիկոնյան տոհմից Ներսես Մեծի որդին է։Ծնվել է 368-թ սեպտեմբերի 29-ին Կեսարիայում։Մահացել է 439-թ Բագրևանդ գավառում
• Ձեր կարծիքով՝ ինչու՞ է ժողովրդին անհրաժեշտ սեփական գիր ունենալը։Այսօր այդ գրի շնորհիվ է,որ մենք եղել ենք,կանք,ու պիտի լինենք,որ ունենանք մեր պատմությունը ,ու միայն գրի շնորհիվ կարող ենք պահպանել և փոխանցել մեր սերունդներին,մեր պատմությունը։

Задание 1. Прочитайте текст:

Ответьте на вопросы:

1. Какая была собака?Собака была умная.
2. Кого она любила?.Она любила мою маму.
3. За что мама похвалила собаку?Потаму что собака принесла тапочку маме.
4. Почему мальчику стало стыдно?Потаму что мама мне ничего не сказала
5. Что общего между мальчиками из рассказов «Яблоко» и «Про умную собаку»?

Բառերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝ գոյականների և ածականների: (2 միավոր)

Մեծ, սպիտակ, տուն, համակարգիչ, աշխատասեր, հայտնի, կաղնի, աղջիկ, Հայաստան, կրթահամալիր, Աննա, ամենագեղեցիկ, աշնանային, Սարգիս, գարուն,  անսիրտ, սեր, ժողովրդական, պատմություն, ընկերական, գարուն, ձմեռային, Սևան,: 

Գոյական — տուն, համակարգիչ, կաղնի, աղջիկ, Հայաստան, կրթահամալիր, Աննա, Սարգիս, գարուն, պատմություն, Սևան:
կրթահամալիր, սեր
Ածական — Մեծ, սպիտակ, անսիրտ, հայտնի, աշխատասեր, ժողովրդական, ամենագեղեցիկ, աշնանային, ձմեռային, ընկերական։

2. Գտի՛ր յուրաքանչյուր շարքի օրինաչափությունը: (2 միավոր)

Ա) Հայաստան — Ամերիկա, Սևան, կրթահամալիր, Մխիթար

Բ) մարդ — բժիշկ, հողագործ, ճարտարապետ, համակարգիչ

Գ) Մարդ — կին, ընկեր, ուսուցիչներ, տերև։

3. Հյուրանոց, ընկերություն, թխվածք, գառնուկ, ծաղկաստան, անսիրտ, տհաս բառերից առանձնացրո՛ւ ածանցները,

յուրաքանչյուր ածանցով կազմի՛ր երեք բառ: (2 միավոր)

Հյուրանոց -գազանաոց,հիվանդանոց,մրջնանոց

ընկերություն -մարդկություն,բժշկություն,հիվանդություն

թխվածք -լվածք,պահվածք,

գառնուկ -մանուկ,մարդուկ,խենթուկ

ծաղկաստան -մկստամ, Հնդկաստան,Լեհաստան

անսիրտ -Անմարդկային,անաստված,անկարգ

տհաս -տմարդի,

5. Գրի՛ր տրված նախադասությունները՝ որոշելով տեսակը (պարզ համառոտ, պարզ ընդարձակ): Գտի՛ր տրված նախադասությունների գլխավոր անդամները, ներկի՛ր (ենթական՝ կարմիր գույնով, ստորոգյալը՝ կապույտ): (1 միավոր)

Որդին շատ հմուտ գործակատար է դառնում:

Ժամանակ է անցնում:

Երեկոյան քահանան տիրացուի հետ գնում է վաճառականի տուն:

Թագավորը մարդ է ուղարկում դահիճների մոտ:

Դահիճները տանում են:

Գալիս է գործակատարը։

6. Տրված նախադասությունները համառոտի՛ր: (1 միավոր)

Երկրորդ անգամ է հարցնում թագավորը վաճառականին:Թագավորը հարցրեց վաճառականին

Գործակատարը պատմում է գործի ամբողջ պատմությունը:Գործակատարը պատմում է։

Չորս թվաբանական գործողություններ կոտորակների միջև
Համարիչ/հայտարար
Գումարեք կոտորակները։
30/120+42/120=30/120+42/120=72/120
3/40+4/5=3/40+32/40=35/40
6/7+3/5=30/35+21/35=51/35
Կատարեք կոտորակների հանում։
130/100-42/100=88/10
13/16-3/4=13/16-12/16=1/16
10/13-3/7=70/91-39/91=31/91
Կատարեք բազմապատկում․
3/7.2/9=3×2/7×9=6/63

Թիվը ներկայացրեք երկու սովորական կոտորակների արտադրյալի տեսքով․

27/18=9/6
16/15=8/3

Կատարեք բաժանում։

14/9։4/3=14/9×3/4=42/36
3։4/3=3×4/3=36/3

Նարեկը պիցցան բաժանեց չորս հավասար մասի: Այնուհետև ստացված մասերից յուրաքանչյուրը նա բաժանեց երեք հավասար մասի: Սկզբնական պիցցայի ո՞ր մասն են կազմում ստացված կտորները:ամբողջ պիցցայի մասերը։

Հյուրանոցի նախասրահում սեղանին դրված են հյուրանոցի բոլոր սենյակների համարները. առաջին հարկ՝ 101-110 և 123 -133, երկրորդ հարկ՝ 202-241, երրորդ հարկ՝ 300-333: Քանի՞ սենյակ կա հյուրանոցում:109 սենյակ

ԱՐԵԳԸ ՍԵՎ ԱՇԽԱՐՀՈՒՄ

Գնում է արի Արեգը, գնում հասնում է Սև աշխարհ: Տեսնում է` երկինքը սև, գետինքը սև, հողը սև, ջուրը սև, փետը սև: Էս սև ու մութ աշխարհում առաջ է գնում, տեսնում է մի սև, բարձր տուն, ու տնից մի աղջկա լացի ձեն է գալիս: Վերև է նայում, լուսամուտի մոտ տեսնում է` մի շարմաղ, լուսեղեն աղջիկ ձեն է տալիս.
— Ափսո՜ս, կտրիճ, ա¯խ, ուր եկար էս աշխարհքը` սև ու մութ: Փախիր արագ, անահ տղա, սիրուն տղա, թե չէ ուր որ է Սև մարդակեր դևը կգա, հազար պատառ կանի քեզ…
— Սիրուն աղջիկ, ո՞վ ես դու, ինչո՞ւ ես լալիս,- հարցնում է Արեգը:
— Սև դևն եկավ մեր աշխարհքը աննման, ինձ փախցրեց-բերեց, էս սև բանտում փակեց, զրկեց պայծառ արևից, լույսից… Նրա ժամն է, հիմա որսից կգա: Փախիր, փախիր, կտրիճ տղա…
— Ես վախ չունեմ, սիրուն աղջիկ,- ասում է Արեգը,- ինչ սև հրեշ կուզի թող գա, դու ինձ ասա` որ կողմից է դևը գալու…
— Էն սև սարի տակից կերևա. յոթը ագահ գլուխ ունի, մեջտեղի գլխին պիտի զարկես մեկ անգամ, ու որ դևը խնդրի քեզ, թե` մին էլ, մին էլ զարկի, էլ չզարկես, հիշիր, էլ չզարկես, կտրիճ տղա…
Հանկարծ Սև աշխարհքը ավելի մթնեց, դևի ձենից դողացին երկինք ու գետինք, սար ու ձոր, մեկ էլ սև ամպի նման եկավ յոթ գլխանի Սև դևը` բերանից սև կրակ շաղ տալով, եկա¯վ, եկա¯վ, Արեգին տեսավ ու գոռաց.
— Ո՞վ ես դու, այ հողածին, հավքն իր թևով, օձն իր պորտով չէր կարող հասնել էստեղ, դու ո՞նց մտար իմ հողը, հիմա մեծ թիքեդ ականջդ կթողամ…
— Արեգն եմ ես, քո սև մահն եմ բերել,- կանչում է Արեգը, լարում աղեղը ու նետով զարկում Սև դևի մեջտեղի գլխին: Վիշապը ոռնալով թավալվում է գետնին ու շունչը փչելով` մռնչում.
— Մին էլ զարկիր, մին էլ…
— Ես իմ մորից մին եմ ծնվել,  մի խոսք ունեմ ու մի զարկ,- ասում է Արեգը, ու Սև դևը տեղնուտեղը շունչը փչում, սատկում է: Սև դևը սատկում է թե չէ, արև է բացվում Սև աշխարհքի վրա: Էստեղ աղջիկը խնդրում է, թե` ինձ էլ տար քեզ հետ, կտրիճ տղա, ես քոնն եմ:
— Չէ, սիրուն աղջիկ,- ասում է Արեգը,- ես պետք է գնամ Հազարան Հավքը գտնեմ, որ փուշը վարդ ծաղկի, գազանը մարդ դառնա:
Էստեղ հանկարծ աղջիկը մի հավք է դառնում ու թռչում-գնում ծլվլալով.
-Ա՜խ, երանի՜ թե մի անգամ դու ընկնեիր Մշտադալար Այգին, մեզ մոտ…
Էստեղից Արեգը շարունակում է իր ճամփեն:

Հարցեր և առաջադրանքներ՝

1. Հատվածը վերնագրիր բառով, բառակապակցությամբ և նախադասությամբ: ԿՏՐԻՃ ՏՂԱՆ
2. Գրիր մգեցված գոյականների վերջավորությունները:

1. Բացատրիր հավքն իր թևով, օձն իր պորտով չէր կարող հասնել էստեղ, մեծ թիքեդ ականջդ կթողամ արտահայտությունները:

հավքն իր թևով

օձն իր պորտով չէր կարող հասնել էստեղ, 

օձն թիքեդ ականջդ կթողամ-այսինքն հրեշն ուզում է ասել,թե ոնց է համարձակություն ունեցել իր տարածք մտնել,որ նույնիսկ հավքն որ թևավոր է չի կարող գնալ այնտեղ։ԵՒ որ հրեշ իրեն ականջի չափ մանր կտորների կվերածվի։

1. Հատվածը պատմիր աղջկա անունից:

1․ Ստուգե՛ք տեղափոխական օրենքը կոտորակների բազմապատկման համար՝ րպես օրինակ վերցնելով կոտորակների հետևյալ զույգերը․
82/67×225/737=225/737×82/67=49379/18450
214/303 x 128/125=128/125×214/303=37875/27392


2․ Հաշվե՛ք արտահայտության արժեքը մ

(9/4+7/12)∙48/63=48/63×9/4+48/63×7/12

(11/9+5/13)∙117/55=117/55×11/9+117/55×5/13

160/49∙(21/16-7/30)=160/49×21/16-160/49×7/30

140/187∙(13/15-16),=140/187×13/15-140/187×16

3․ Նարեն տատիկի հետ միասին լուսնաձև ու սրտաձև բլիթներ պատրաստեց։ Սրտաձև բլիթների քանակը լուսնաձև բլիթների քանակի կրկնապատիկն էր։ Նրանք միասին քանի՞ սրտաձև բլիթ պատրաստեցին, եթե բլիթների ընդհանուր քանակը 24 էր։

Լուսնաձև բլիթ-8 հատ

Սրտաձև բլիթ-16 հատ

My home.

This is my house. There are 3 rooms in my house. Living room. This is the largest room in my house. In the living room there is a sofa, TV, table, chairs, beautiful pictures նկար flowers. There we watch TV, խաղում play games.

The kitchen in my house is smaller than the living room. There is a stove, a refrigerator, a kitchen clock in the kitchen. My mother prepares delicious dishes, cakes, etc. in the kitchen.

There are two bedrooms in my house. In the first bedroom there are two beds, a closet, և a beautiful picture. And in the second bedroom there is a beautiful clock, pictures and a shelf.

Թվաբանական օրենքներ կոտորակների գումարման համար
Դասարանական և տնային առաջադրանքներ
1․ Օգտագործելով կոտորակների գումարման օրենքները՝ հաշվեքառավել հարմար եղանակով․
7/25+2/5+6/25=7/25+10/25+6/25=23/25
9/32+7/4+15/32=9/32+5632+15/32=80/32
16/18+1/3+7/18=16/18+6/18+7/18=29/18
11/35+(16/7+3/35)=80/35+3/35+11/35=94/32
71/42+(13/6+25/42)=91/42+25/42+71/42=183/42
17/64+(9/16+33/64)=36/64+33/64+17/64=86/64կԾծ

2. Ի՞նչ կոտորակներ պետք է գրել աստղանիշի փոխարեն․ որպեսզի ստացվի հավասարություն․
   64/75-4/15=3/25+7/15
   8/39+11/13=105/39-64/39
   86/165-6/33=2/55+10/33
   96/36-8/3=7/36+5/3
   9/44+5/4=135/44-71/44
   184/84 8/21=45/28+5/21
3. Ուղղանկյունանիստի բարձրությունը 45/14դմ է, լայնությունը՝ 10/7դմ, իսկ երկարությունը բարձրության և լայնության գումարից ավելի է վերջինիս 8/65 մասով։ Որքա՞ն է ուղղանկյունանիստի երկարությունը։45/ 14+10/7=45+7/14=65/14

Վարժ. 193

Սֆինիքսը մի սոսկալի հրեշ էր, որ կնոջ գլուխներ ուներ, առյուծի մարմիններ սուր ճանկեր հզոր թևեր։

Նա բնակություն էր հաստատել Թեբե քաղաքների մոտ և այնտեղ պիտի է մնար ,մինչև մարդիկ լուծեին նրա հանելուկները։Նա իր մոտից անցնող մարդկանց հանելուկներ էր առաջարկում,բայց ոչ ոք չէր կարողանում լուծել և մարդիկ մեռնում էին նրա սոսկալի գրկի մեջ։Էդիպ արքան որոշում է Սֆինքսից փրկել մարդկանց և գնում է հրեշի մոտ։

-Ով է առավոտները չորս ոտքերով քայլում, կեսօրին երկու, իսկ երեկոյան երեք հարցնում-հարցնում է Սֆինքսը։

-Մարդը,-պատասխանում է Էդիպ արքան։-Երբ նա երեխա է սողում է հասուն տարիքում 2 ոտքերով է քայլում,իսկ ծերության օրերին փայտով է քայլում։

Հանելուկի ճիշտ պատասխանը լսելով Սֆինքսը նետվում է ծովը և ոչնչանում։Այդպես էր վճռել հույների աստվածը։Այսօրվա հանելուկները, անլուծելի հարցերին էին անվանում <<Սֆինիքսային>>։

Վարժ194․

Ա․ Կատվերի պատմությունները արտասովոր են։Մարդիկ կատվերինմիշտ աստվածացրել են ու պաշտել են,միշտ վհուկներին համարել են ու խուսափել։Երբեմն էլ կատվերի միջոցով են իրենց ապագաները գուշակել։Կատուն ապրել է մարդու կողքին,հաճախ հավատարիմ են ծառայում մարդուն, բայց առաջվա պես անկախ ու նունիսկ կիսավայրենի են մնում։ Ի տարբերություն ուրիշ ընտանի կենդանիների կատուները մարդկանց համար խորհրդավոր ու անճանաչելի են մնում, իր գաղտնիքները <<չի բացում>>։

Բ․Մոտ հարյուր տարի առաջ Օդեսայում փղերը փախան կրկեսներից։Տերն ինչ արեց, չարեց, նրանք էլ կրկեսները չվերադարձան։

Վարժ.195

Ա․Երկրի վրա մարդը իր կյանքը կապում է կենդանու հետ։Բայց մարդուն և կենդանուն միշտ նույն ձև չեն հարաբերել։Սկզբում կենդանին մարդուն ուտելիք և հագուստ է տվել։Նա սարսափ է ներշնչում կամ ուրախություն է պարգևում մարդուն։Մարդն էլ նրան առաջ խոնարվել ու պաշտել է նրան։Հետո աստվածացված կենդանուն փոխարինել է աշխատասեր կենդանին։

Բ․Հետաքրքրասեր մարդը ճամփորդել է Աֆրիկայով և ուսումնասիրել է այնտեղի կեա նդանունև թռչնին։ Հետո նա նրա հետ հայրենիք բերեց Աֆրիկացու գլխարկ։Այդ գլխարկը զարդարող փետուր մեջ գիտնականը նկատեց այնպիսի, որը գիտությանը հայտնի չէր պատկանում։

ԱՐԵԳՆ ՈՒ ԵՂԲԱՅՐՆԵՐԸ ԳՆՈՒՄ ԵՆ ՀԱԶԱՐԱՆ ՀԱՎՔԸ ՈՐՈՆԵԼՈՒ

Արան թագավորը երեք որդի է ունենում` մեծ, միջնեկ, փոքր: Փոքրի անունն Արեգ է լինում: Թագավորը կանչում է որդիներին: Որդիքը գալիս են, գլուխ են վեր բերում, առաջին կանգնում: Ասում է.
— Այ որդիք, տեսնո՞ւմ եք, մեր տերության զարդն ու փառքը փչացավ: Մեր այգու միակ ճարն ու հնարը Հազարան Հավքն է, որ ապրում է Կախարդական աշխարհքում: Կտրիճ տղերք եք, նժույգները նստեք, զենքերն առեք, գնացեք Կախարդական աշխարհքը, Հազարան Հավքը գտեք, որ մեր Այգում երգի, որ նորից փուշը վարդ դառնա, գազանը` մարդ:
Հետո միտք է անում ու ավելացնում.
— Իսկ դու, Արեգ, դեռ փոքր ես, մնա տանը :
Մեծ տղեն ու միջնեկ տղեն ձի են նստում, ճամփա ընկնում: Փոքր ախպերն էլ է ուզում գնա, չեն թողնում: Բայց չի լինում. ինչ անում-չեն անում, չեն կարողանում հետ պահել. սա էլ վեր է կենում նրանց հետևից գնում:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1.Հատվածից դո՛ւրս գրիր 7 անձ ցույց տվող գոյական:

Արեգ, Արան, միջնեկ տղա, մեծ տղա։

2.Հատվածից դո՛ւրս գրիր 10 իր ցույց տվող գոյական:

Վարդ, գլուխ, այգի, զարդ, աշխարհ, զենք, փուշ, երգ, գազան, ճամփա։

ԿԱԽԱՐԴԱԿԱՆ ԱՇԽԱՐՀԻ ՃԱՆԱՊԱՐՀՆ ՈՒ ՀՍԿԱ ԾԵՐՈՒՆԻՆ

-Որտե՞ղ ես, հե՜յ, Կախարդական աշխարհ, քեզ են գալիս:

Գնու՜մ, գնու՜մ, շատ են գնում, թե քիչ, էդ էլ Աստված գիտի, գնում են հասնում մի տեղ, ուր երեք ճամփա բաժանվում են. մեկը` մեծ, մեկը` միջնեկ, մեկն էլ` նեղ: Ճամփաբաժնում էլ նստած է մի սպիտակամորուս ծերունի` գլուխը ամպերում, ձեռին՝ սև ու սպիտակ կծիկներ: Սև կծիկը բաց է թողնում, սպիտակը հավաքում, սպիտակը բաց է թողնում, սևը հավաքում:
— Բարի օր,- ասում են,- պապի, էդ ի՞նչ ես անում:
— Գիշեր-ցերեկ եմ կծկում, որդիք. գիշերը կծկում եմ, ցերեկը պարզում:
— Հապա էս ճանապարհները ո՞ւր են տանում,- հարցնում են տղերքը:
— Էս լեն ու մեծ ճանապարհով գնացողին ոչ մի նեղություն չի պատահի. ով գնացել` հետ է եկել: Միջին ճանապարհով գնացողն էլ կարող է հետ գալ, կարող է հետ չգալ: Իսկ էս նեղ ու քարքարոտ ճամփից մինչև օրս հետ եկող չեմ տեսել. ով գնացել է, էլ հետ չի եկել:
Առաջ մեծ ախպերը մեծ ճամփեն բռնում է գնում: Հետո միջնեկ ախպերը միջնեկ ճամփեն է ընկնում գնում: Արեգն էլ ուզում է նեղ ճամփով գնա, ծերունին ասում է.
— Մեղք ես, թագավորի տղա, հետ դարձիր էդ ճամփից,քանի ուշ չի, դարձիր գնա քո աշխարհքը, քո հոր տունը, ի՞նչ ես քո մահի հետև ման գալի:
— Չէ, պապի,- ասում է Արեգը,- ինչ էլ որ լինի, պետք է գնամ: Մեր Անմահական Այգին փուշ է կտրել, մեր մարդիկ գազան են դարձել: Պետք է գնամ Կախարդական աշխարհից Հազարան Հավքը բերեմ, որ փուշը նորից վարդ դառնա, գազանը մարդ դառնա:
— Հա, հա, հա, հա,- քահ-քահ խնդաց հսկա ծերունին,- ոչ մի հողածնի ոտք չի դիպել Կախարդական աշխարհին, ոչ մի աչք չի տեսել:
— Խիզախ տղա, սարեր կան էն ճամփեն կապած` թռչունը չի անց կենում, խոր անդունդներ կան, որ նայելիս մարդու աչք է սևանում, հուր անապատ, որն անցնելիս ամբողջ կյանքդ հերիք չի, ամեն քայլում` դև ու հրեշ, ամեն կողմից` փոթորիկ. օձն իր պորտով, հավքն իր թևով չի հասնի էնտեղ…
Արեգը առաջ է գալիս ու կանչում.
— Ի¯նչ են դևեր ու հրեշներ, երկյուղ չունեմ ես, պապի, ինչ էլ պատահի, ես պիտի գնամ Հազարան Հավքը բերեմ, որ Այգին ծաղկի, գազանը մարդ դառնա:
— Դե որ էդպես է,- ասում է ծերունին,- արի քեզ օրհնեմ, կտրիճ տղա, ծերիս օրհնանքը թող լինի քեզ հետ. բարով դու հասնես Կախարդական աշխարհք, լեռներ, անդունդներ հարթվեն առաջիդ, դևեր, հրեշներ դառնան անվնաս, կասկած ու երկյուղ երբեք չիմանաս: Օրհնում է Արեգին ծերունին, խրատում ու ճանապարհ դնում դեպի Կախարդական աշխարհ:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1.Որտե՞ղ էր նստած սպիտակամորուս ծերունին և ի՞նչ էր անում, դո՛ւրս գրիր այդ հատվածը:

Ճամփաբաժնում էլ նստած է մի սպիտակամորուս ծերունի` գլուխը ամպերում, ձեռին՝ սև ու սպիտակ կծիկներ: Սև կծիկը բաց է թողնում, սպիտակը հավաքում, սպիտակը բաց է թողնում, սևը հավաքում:

2.Երեք ճամփաներից դու ո՞ր ճանապարհը կընտրեիր, ինչո՞ւ:

Ես կընտրեի երրորդ ճանապարհը, որովհետև այնտեղ անվտանգ էր, երբ գնայիր, հետո հետ կգայիր։