Բարբառային հեքիաթների ընթերցում
ԱՇԽԱՐՀԻ ԱՄԵՆԱԱՐԱԳԱՎԱԶԸ, ԱՄԵՆԱԳԵՐՆ ՈՒ ԱՄԵՆԱՔԱՂՑՐԸ
Վարուցանքի ժամանկ է լինում։ Մի աղքատ մի հատ եզ է ունենում, գնում է մի հարուստից մի հատ եզ է վերցնում։ Բերում է էս աղքատ մարդը, վարուցանքը անում է, էլի ետ եզը տալիս է հարուստին: Անցնում է մի ժամանակ, էս հարուստի եզը սատկում է: Էս հարուստը գալիս է էս աղքատի մոտ ու ասում է.
— Իմ եզը տուր, դու ես մեղավոր, որ իմ եզը սատկել է, ով գիտի ինչ էս արել, որ անասունը ոտները տնգել ա: Վերջը էս հարուստը գնում է դատարան բողոքի, թե թող աղքատը իմ եզը տա ինձ: Դատավորն էլ ասում է.
— Մի հանելուկ կասեմ, որըդ գտնի, նա էլ դատը կշահի:
Ասում է.
-Աշխարհքի արագավազը ինչն ա, աշխարհքի չաղը ինչն ա, աշխարհքի ամենաքաղցր բանը ինչն ա: Երեք օր ձեզ ժամանակ, Երեք օրից նորից կգաք:
Էս աղքատը գնում է տուն, տխուր նստում օջախի մոտ ու սկսում փայտով կրակը խառնել: էս աղքատն էլ մի սիրուն, խելոք աղջիկ ա ունենում։ էս աղջիկը որ տեսնում է հերը կրակն ա խառնում, հարցնում է,
— Ա՛ հեր, ինչ է պատահել, խի էս այդպես անհանգիստ:
Հերը աղջկանը պատմում ա: Աղչիկը հորը ասում է,
— Ա՛ հեր, դարդ մի արա, քնի, երեք օրից վեր կկենաս, կգնաս դատավորի մոտ ու կասես պատասխանը:
Երեք օրը որ վերջանում է, աղջիկը հորը հանելուկի պատասխանը ասում է ուղարկում դատավորի մոտ:
Դատավորը ասում է
— Դե, ասեք տենամ, որն է ամենաարագավազը, որն է ամենաչաղը, որն է ամենաքաղցր բանը: էս հարուստը ասում է․
— Դատավոր ջան, էտ քո հասարակ հարցերի պատասխանը էս ա. ամենաարագավազը ձին է, ամենաչաղը խոզն է, ամենաքաղցրը մեղրն է:
Հիմա էլ դատավորը աղքատին է հարցնում: Աղքատը ասում է,
Աշխարհքի ամենաարագավազը միտքն է, ամենաչաղը հողն է,
ամենաքաղցրը քունն է
Դատավորը ասում է — Ապրես, դու գտար:
Էսպես աղքատը ուրախ-ուրախ ետ է գալի իրա տուն:
Հարութ Սարգսյանի բլոգ 